Het wel en wee op de spoed van het AZP

Aangezien de belangrijkste reden om naar Suriname te vertrekken toch mijn co-schap op de Spoedeisende Hulp (SEH) van het 'AZP' is - lijkt het me wel aardig hier een blogje aan te wijden met eerste indrukken.

De SEH van het AZP is (voor zover ik weet) de enige echte grote van het land en dus ook de enige in Paramaribo. De wachtkamer is een overdekte ruimte zonder airco, die nog het meest te vergelijken is met de vertrekhal van een vliegveld waar mensen in rijen zitten te wachten. Veelal blijkt het familie te zijn van patienten die behandeld worden, of wachten op hun behandeling. Om 08:00u stipt mocht ik me melden bij de centrale balie en begonnen we de overdracht langs de bedden van patienten. Op de grote zaal liggen zo'n 8 patienten, van elkaar gescheiden door 3 betonnen muurtjes en wat provisorische gordijnen. Veelal rustig in bed, met een infuusje, soms een monitor om de vitale functies te bewaken. Er bleek een
aangrenzende zaal te zijn met daarop het bordje 'shockroom'. Geen idee wat ze er hier mee bedoelen, ik weet nu alleen dat er 3 bedden strak tegen elkaar staan geparkeerd en er om de gehele ruimte op te vullen nog maar 2 bedden bij zouden kunnen. Hier werd de privacy gehanteerd met een klein kamerscherm. Verder richting het observatorium (een zeer benauwde ruimte, met aangrenzend een douche en toilet) en toch zeker zo'n 8 bedden liggen de patienten die om wat voor reden dan ook geobserveerd worden. Ik heb hier overigens verbazend vaak 'dysenterie' (darminfectie) voorbij horen komen. Daarbij denk ik zelf aan het risico op uitdroging doordat je veel vocht via je ontlasting verliest. Blijkbaar maakt de temperatuur in de ruimte dan niet zoveel uit volgens de Surinamers. Terug lopend naar de centrale post komen we nog langs wat patienten die in de gangen geparkeerd staan en ook daar wederom ogenschijnlijk rustig in hun bedje liggen. Een enkele patient zit op een willekeurige plek met een infuus op een stoel. Dit zijn de mensen die wel onder enige bewaking moeten blijven, maar wachten op opname en waar (nog) geen plaats voor is. De mensen die een wat kortere opname nodig hebben verblijven ook op die manier in het ziekenhuis.

Dan het personeel; in de dagdienst werken er 2 SEH artsen en meestal een arts-assistent. Die laatste zijn hier over het algemeen 7e jaars geneeskundestudenten, die om tot volwaardig arts gebombardeerd te worden nog een jaar moeten werken - waaronder minimaal 8 weken op de SEH. Verder zijn er mensen zoals ik, die in afrondende fase van de studie zitten. Opvallend vind ik de grote hoeveelheid verpleegkundigen, wat voor zover ik na 2 dagen kan beoordelen, toch niet helemaal in verhouding staat tot het aantal artsen. Verder hebben we onder meer de broeder die zich voorstelt als 'pleister' en zich (hoe origineel) specialiseert in verbanden etcetera en met zijn beer van een lichaam uiterst behulpzaam en geduldig meekijkt terwijl ik m'n best doe een wondje te hechten. Tevens loopt er een groep 'junior co-assistenten' rond om een onderzoek naar Hepatitis C (geelzucht) te verrichten. De hele dag wachten zij geduldig op jouw patienten en vragen ze of ze patienten mogen vragen voor hun onderzoek.

Voor de niet medici: de SEH werkt met een triage systeem waarbij iedere patient die binnenkomt een cijfer krijgt; 1 is levensbedreigend spoedeisend en 5 kan rustig wachten (hij/zij had bij wijze van spreke niet eens naar de 'spoed' hoeven komen). In principe zie ik voorlopig de 3-5 patienten - hierbij zit van alles en nog wat; maar voor de beeldvorming toch wat categoriën:

Mishandelingen - mensen die betrokken raken bij een vechtpartij of thuis wat minder menswaardig zijn behandeld door (ex-)man doen hier aangifte bij de politie. Vervolgens worden zij op de SEH beoordeeld door een arts, die dan weer een verklaring naar de politie terug stuurt.

Verwondingen - tot nu toe heb ik met name (snij)wonden gezien varierend van mensen die met hun voet in het glas staan, met hun hoofd in volle vaart tegen de deur opgelopen zijn of die onveilig hebben gewerkt met machines.

Zwakte, algehele malaise, dehydratie etc - toch nog wel het meest bij mij passend vanwege de voorkeur voor de interne geneeskunde. Op zoek naar de oorzaak en welke verstoringen er in het lichaam zijn die je niet geheel kunt ontdekken door alleen naar een patient te kijken.

Ik werk in principe onder supervisie van de SEH artsen en overleg dus alles wat ik doe met hen. Dat wil overigens niet zeggen dat ze met me meekijken. Laboratorium aanvragen gaan hier in drievoud (2 verschillende laboratoria en 1 blad voor de administratie) - middels een velletje carbon is het kopieerapparaat overbodig. Het resultaat wordt vanuit het lab geprint en vervolgens gefaxt. Röntgen aanvragen gaan eveneens in drievoud (waar het 3e formuliertje heen gaat is mij een raadsel) en verschijnen in een soort PACS op een computer. De hele SEH telt overigens maar 3 computers: de PACS, de secretaresse en het hoofd van de SEH. Verder is er een willekeur aan verzekeringen en mogelijkheden (zoals eigen rekening, verzekerd via de staat, verzekerd via de werkgever en een soort minderheden verzekering). Hierbij zijn er ook per betalingssoort briefjes voor recepten, dus soms moet je opletten dat je het juiste blaadje pakt - anders kan je patient niets afhalen bij de apotheek. Medicatie toedienen is iets wat je hier gewoon zelf doet (gelukkig staat er in het Farmacotherapeutisch Kompas op m'n mobiel genoeg informatie zodat je je patient niet meteen naar de hemel spuit). Medicatie is er overigens voldoende en de enorme waslijsten die we in Nederland op de interne soms hebben heb ik hier nog niet gezien. Wel wordt erg laagdrempelig pijnstilling voorgeschreven (terwijl de drogist hier ook gewoon Paracetamol
en Ibuprofen verkoopt) en is een tand-door-de-lip ook een reden om even een kuurtje Amoxicilline te geven (terwijl dat toch flink schoon bloedt en het weefsel zich snel herstelt). Zelfs een meisje van 18 waar de verdenking dat ze zwanger was toch wel met stip op nummer 1 stond, moest 'toch eigenlijk wel antibiotica krijgen' omdat ze vooralsnog onbegrepen buikpijn had rond de navel en een keer had gebraakt in de ochtend (ik zeg zwanger tot het tegendeel bewezen is en dan even verder denken). Overigens zijn de zwangerschapstesten op de SEH zo duur (in Nederland wordt het met bosjes aangevraagd op de SEH bij jonge vrouwen) dat ze werd terugverwezen naar de huisarts.

De vakantiesfeer waar ik na enkele dagen Paramaribo in beland was is nu weer bruut geswitched naar 'gewoon' de hele dag werken. Het zullen (en schijnen) pittige weken te worden met een onregelmatig ritme van dag-, avond-, en nachtdiensten. Desalniettemin denk ik erg leerzaam en erg gaaf om de tijd als co-assistent af te sluiten.

Bakra, tot later!